مزدك كه بود

درمورد محل تولد وی اتفاق نظر وجود ندارد. این نظر که وی اهل فسا بوده و نام پدر وی بامدادمیباشد از مقبولیت بیشتری برخوردار است. مزدك از چهرهایی است كه حقیقت امرش بعدها در سایه تبلیغات دوران انوشه روان گم شد و یك چهره مسخ شده منحرف و بی دین از او ساخته شد. روایت های مبتنی بر تبلیغات رسمی زمان می گوید كه مزدك پور بامداد از اهالی فسا بود و معلمی به نام زرتشت خورگان داشت كه یك مذهب اباحی و اشتراكی را تبلیغ می كرد و گویا مزدك از تعالیم او پیروی كرد و در زمان قباد توانست بسیاری از مردم كشور را فریب داده و به دنبال خود بكشاند و كشور را به آشوب بكشد. همین روایت می گوید كه او دینی آورد و نامش را درست دین نهاد و اساس دینش را بر لغو بسیاری از احكام شرعی مثل مالكیت های بزرگ و چند همسر گزینی قرار داد، و می گفت كه زن و مال باید در میان همگان مشترك باشد. گویا او با این شعار كه خوشایند عوام بود مردم را به شورش واداشت و حرامسراهای بزرگان كشور را مورد دستبرد قرار داد و قباد نیز كارش را تجویز و در نتیجه مردم كشور را از خودش ناراضی ساخت. این بود مختصری از روایت رسمی كه برای تاریخ بر جا ماند و در تالیفات تاریخی بعدی تكرار شد. تردیدی نیست كه این روایت در زمانی ساخته شد كه مزدك كشته شده و پیروانش قتل عام یا زندانی شده بودند. تالیفات و كتاب هایش از میان برده شده بود و بردن نام او نیز معصیت و مستوجب مجازات به شمار می رفت. و اگر كسی می خواست به نام او اشاره كند از او با صفت زندیگ پلید (منافق نجس) یاد می كرد و مخاطب می دانست زندیگ پلید چه كسی است. مزدك یك زرتشتی تمام عیار بود و در این گفته نمی توان جدال كرد. او یك موبد نیز بود و حتما می بایست كه از یك خاستگاه پر نفوذ بر آمده و از یك منصب بسیار بلندی نیز در كشور برخوردار بوده باشد تا آنهمه كام یابی حاصل كند. اما در اثر تبلیغات پس از مزدك كشی پرده غلیظی از تحریف و ابهام و اتهام در پیرامون شخصیتش تنیده شد و در حقیقت او را در ورای آن نقشی در آوردند كه ترسیم كننده اش همان دستگاه فقاهتی و سیاسی روز بود. محل زندگی مزدك بنا بر روایات سنتی شهر نیشابور در خراسان بود. با توجه به اینكه روایتها او را به فسا و استخر نیز منسوب كرده اند می توان تصور كرد كه محل پیداش مزدك از استخر بوده و در فسا تحصیل كرده و سپس در نیشابور می زیسته است